Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Başer M. (Yürütücü), Özdemir F. , Kaplan Ö. , Kaplan A., Abakay H.
Arka plan ve amaç: Huzursuz Bacak Sendromu (HBS)' nun venöz yetmezlik ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Venöz-lenfatik drenajı destekleme ile ağrı yönetiminde kullanılan non-farmakolojik yöntemlerden olan kinezyo bantlama (KB) ve manuel lenf drenajı (MLD)’ nın gebelik veya gebelik dışı HBS’li gruplarda etkinliğini değerlendiren bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada HBS’si olan gebelerde kinezyo bantlama ve manuel lenf drenajının sendrom şiddeti, uyku kalitesi ve psikolojik iyi oluşluğa etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Tasarım: Çalışma CONSORT 2010 klavuzlarına dayalı tek merkezli, öntest-aratest-sontest randomize kontrollü, paralel-grup çalışmasıdır (registry number: NCT06233773).
Metot: Çalışma Mayıs 2024-Mayıs 2025 tarihleri arasinda Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde yapılmıştır. Araştırmaya kinezyo bant grubu (KBG)= 25, manuel lenf drenajı grubu (MLD)= 25, kinezyo bant ve manuel lenf drenajı grubu (KB+MLDG) = 25, Kontrol grubu= 25 kişi olmak üzere toplam 100 gebe ile yürütülmüştür. Müdahale gruplarındaki gebelere bulundukları gruba göre altı gün uygulama yapılmıştır. Kontrol grubundaki gebelere ise herhangi bir uygulama yapılmamış olup hastanenenin rutin sağlık bakımı verilmiştir. Veriler ilk görüşmede, 4. ve 7. günde anketler aracılığıyla toplanmıştır.
Bulgular: Gruplar sosyo demografik ve obstetrik özellikleri bakımından benzer bulunmuştur (p>0,05). Çalışmada HBS şiddeti puanları açısından gruplar arasında anlamlı farklar saptanmış; müdahale gruplarında zamanla anlamlı düzeyde azalma gözlenmiştir (KBG= 24.52 ± 5.07-14.32 ± 6.86, MLDG= 22.56 ± 4.40 - 8.88 ± 4.37, KB+MLDG= 25.12 ± 5.75 - 13.24 ± 6.18; p<0.001). En belirgin azalma MLDG grubunda görülmüştür. RCUÖ puanlarında ise ön testte fark olmamakla birlikte, müdahale gruplarında anlamlı artışlar meydana gelmiş, en yüksek artış MLDG grubunda tespit edilmiştir (p<0.001). Psikolojik iyi oluş puanları gruplar arasında anlamlı fark göstermemekle birlikte, MLDG ve KBG gruplarında zamanla pozitif yönde anlamlı artışlar saptanmıştır (p=0.001). Alt bacak hacim ölçümlerinde gruplar arası fark bulunmazken, MLDG ve KBG+MLDG gruplarında grup içi anlamlı azalmalar meydana gelmiştir (p<0.05). Katılımcıların büyük çoğunluğu uygulamalardan fayda gördüğünü belirtmiş, özellikle MLD uygulamasına yönelik memnuniyet oranı en yüksek düzeyde (%100) saptanmıştır.
Sonuç: Gebelerde HBS yönetiminde KB, MLD VE KB+MLD uygulamaları etkilidir. Özellikle MLD, HBS şiddetini azaltmış, uyku kalitesi ve psikolojik iyi oluşluğu artırmıştır.
Klinik uygulamaya uygunluk: Gebelikte ilaç dışı müdahale seçenekleri kapsamında HBS yönetiminde MLD ve kinezyo bantlamanın güvenli, etkili ve hasta memnuniyeti yüksek alternatifler olduğu söylenebilir.